1.1 Δικαιώματα των νέων: γενικό πλαίσιο_
Τα ανθρώπινα δικαιώματα είναι δικαιώματα και ελευθερίες που ανήκουν σε όλους τους ανθρώπους, ανεξάρτητα από οποιαδήποτε κατάσταση. Τα ανθρώπινα δικαιώματα εκφράζονται στην Οικουμενική Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και προσφέρουν ένα κανονιστικό πλαίσιο για τη διαμόρφωση τοπικών και εθνικών πολιτικών για τη νεολαία, καθώς και την ενίσχυση των πολιτικών μέσω νομικών υποχρεώσεων. Τα ανθρώπινα δικαιώματα είναι νόμιμα δικαιώματα για τα οποία τα κράτη σε όλο τον κόσμο έχουν συμφωνήσει μέσω διεθνών εγγράφων όπως συνθήκες, συμβάσεις και συμφωνίες. Συνεπώς, οι κυβερνήσεις έχουν νομική υποχρέωση να σέβονται, να προστατεύουν και να εκπληρώνουν τα ανθρώπινα δικαιώματα. (Council of Europe, n.d.)
Εισάγοντας την έννοια των δικαιωμάτων στις πολιτικές για τη νεολαία, οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής δεν αναγνωρίζουν απλώς τις ανάγκες και την ειδική περίπτωση των νέων, αλλά επιβεβαιώνουν τα δικαιώματά τους (Council of Europe, n.d.).
Η αποτελεσματική πολιτική για τη νεολαία δεν είναι δυνατή χωρίς την ενδυνάμωση των νέων.
Η νεολαία αποτελεί επίσης πολύ σημαντικό μέρος της δομής λήψης αποφάσεων και εργασίας του Συμβουλίου της Ευρώπης μέσω του Κοινού Συμβούλιου για τη Νεολαία και του Τμήματος Νεολαίας. Οι εκπρόσωποι της νεολαίας αποτελούν το Συμβουλευτικό Σώμα για τη Νεολαία, το οποίο έχει θέσει ως προτεραιότητα τα δικαιώματα των νέων και την πρόσβαση σε αυτά τα τελευταία χρόνια, συμβάλλοντας και υποστηρίζοντας τη Σύσταση της Επιτροπής Υπουργών του Συμβουλίου της Ευρώπης για την Πρόσβαση των Νέων στα Δικαιώματα. (Council of Europe, 2020b)
Το Τμήμα Νεολαίαςτου Συμβουλίου της Ευρώπης είναι υπεύθυνο για την ανάπτυξη κατευθυντήριων γραμμών, προγραμμάτων και νομικών μέσων για καλύτερες πολιτικές για τη νεολαία, ενώ υποστηρίζει επίσης τις ακόλουθες προτεραιότητες για το 2020-2021 (Council of Europe, 2020a):
- προώθηση της πρόσβασης των νέων στα δικαιώματα και υποστήριξη τους σχετικά με την εκπαίδευση για τα ανθρώπινα δικαιώματα και τη δημοκρατία,
- διευκόλυνση της αυτονομίας και της συμμετοχής των νέων μέσω της προώθησης των πολιτικών για τη νεολαία και των κοινωνικομορφωτικών δραστηριοτήτων (youth work) για νέους, καθώς και υποστήριξη της κοινωνίας των πολιτών της νεολαίας,
- συμμετοχή των νέων στην οικοδόμηση της ειρήνης και στην κοινωνική συνοχή, για την καταπολέμηση των διακρίσεων και του αποκλεισμού.