Ελλάδα – Θρησκεία

Αν και η Ελλάδα είναι επίσημα κοσμικό κράτος, η Χριστιανική Ορθόδοξη Θρησκεία αποτελεί σημαντική πτυχή του ελληνικού πολιτισμού και έχει μεγάλη επιρροή στο ελληνικό θρησκευτικό και κοινωνικό τοπίο. Περίπου το 98% του ελληνικού πληθυσμού είναι χριστιανοί ορθόδοξοι. Η Ορθόδοξη Εκκλησία είναι στενά συνδεδεμένη με το ελληνικό έθνος από τους βυζαντινούς χρόνους και έπαιξε σημαντικό ρόλο για τη διατήρηση της ελληνικής γλώσσας, του πολιτισμού, των παραδόσεων κατά τη διάρκεια της οθωμανικής κατοχής.

Όσον αφορά άλλες θρησκείες στην Ελλάδα, λιγότερο από το 1% είναι Έλληνες πολίτες μουσουλμάνοι, που ζουν κυρίως στη Θράκη και οι υπόλοιποι είναι καθολικοί (λιγότερο από 1%), εβραίοι (περίπου 7.500 άτομα), μάρτυρες του Ιεχωβά κ.α.. Πολλοί από τους Καθολικούς ζουν στο νησί της Σύρου και σε άλλα νησιά των Κυκλάδων.

Αρκετά πρόσφατα, το 2017, ο Ελληνισμός – η σύγχρονη εκδοχή της λατρείας των 12 θεών του Ολύμπου – αναγνωρίστηκε νομικά στην Ελλάδα ως “γνωστή θρησκεία”, αφού είχε απαγορευτεί για αιώνες, παρέχοντας στους ανθρώπους που την ακολουθούν ορισμένες θρησκευτικές ελευθερίες στη χώρα. Ωστόσο, μόνο μια μειοψηφία ανθρώπων στην Ελλάδα την ακολουθεί. (Οι ηγέτες του κινήματος ισχυρίστηκαν το 2005 ότι υπάρχουν έως και 2.000 οπαδοί του Ελληνισμού στην Ελλάδα).

Ένα άλλο ενδιαφέρον στοιχείο που απεικονίζει τη δύναμη της Ορθόδοξης Εκκλησίας στην Ελλάδα είναι η ύπαρξη ενός αυτοδιοικούμενου τμήματος του ελληνικού κράτους, που ονομάζεται Άγιον Όρος και το οποίο πολιτικά υπάγεται στο Υπουργείο Εξωτερικών της Ελλάδας, πνευματικά στο Οικουμενικό Πατριαρχείο της Κωνσταντινούπολης, ενώ το διοικητικό μέρος βρίσκεται στα χέρια των 20 μοναστηριών του Αγίου Όρους. Ο τόπος αυτός, που γεωγραφικά βρίσκεται στη Βόρεια Ελλάδα, είναι σαν ένα ζωντανό μουσείο τέχνης, ιστορίας και πνευματικότητας. Τηρώντας τον “σκληρό” κανόνα του χριστιανισμού, ισχύει ο κανόνας του αβάτου, δηλαδή η απαγόρευση εισόδου για τις γυναίκες, καθώς και ατόμων κάτω των 18 ετών – έτσι ουσιαστικά μόνο ενήλικοι άνδρες μπορούν να επισκεφθούν αυτό το ιερό σημείο.

Παρά την κυριαρχία της χριστιανικής ορθόδοξης θρησκείας στην ελληνική κοινωνία, ορισμένα έθιμα που προέρχονται από την αρχαιότητα έχουν ενσωματωθεί στις σύγχρονες ελληνικές παραδόσεις.

Για παράδειγμα, την ημέρα της Πρωτοχρονιάς, ορισμένοι άνθρωποι στην Ελλάδα ακολουθούν την παράδοση του “σπασίματος του ροδιού” που αποτελεί αρχαία ελληνική εορταστική παράδοση. Την Κυριακή η οικογένεια πηγαίνει στην εκκλησία για να παρακολουθήσει τη Θεία Λειτουργία του Βασιλείου της Καισαρείας, καλωσορίζοντας το νέο έτος. Ο άντρας του σπιτιού παίρνει μαζί του στην εκκλησία ένα ρόδι για να ευλογήσει τον καρπό και επιστρέφοντας στο σπίτι του το σπάει μπροστά στην κεντρική πόρτα. Στην ελληνική λαογραφία, το ρόδι είναι σύμβολο δύναμης και θεωρείται ο καρπός της ζωής και της καλής τύχης.