Κύπρος – Μουσική

Όπως η γαστρονομία, έτσι και η κυπριακή μουσική αντικατοπτρίζει τη μακρά ιστορία του νησιού και την κουλτούρα των διαφορετικών ανθρώπων που έχουν ζήσει εκεί. Τόσο η παραδοσιακή μουσική όσο και η σύγχρονη μουσική είναι παρόμοια με αυτή της Ελλάδας, της Τουρκίας και έχει αραβικές επιρροές.

Παραδοσιακή μουσική:

Παραδοσιακά μουσικά όργανα: Το βιολί και το λαούτο είναι τα κύρια όργανα που προβάλλουν τόσο στην ελληνοκυπριακή όσο και στην τουρκοκυπριακή κοινότητα και εξακολουθούν να παίζονται στους γάμους και στις γιορτές των χωριών.

Λαϊκή μουσική: Η ελληνοκυπριακή λαϊκή μουσική είναι πιο στενά συνδεδεμένη με τα Νησιώτικα (τη λαϊκή μουσική των νησιών του Αιγαίου) και ιδιαίτερα με τη μουσική των Δωδεκανήσων. Η παραδοσιακή μουσική της Κύπρου επηρεάζεται επίσης σε μεγάλο βαθμό από τη μουσική των Ελλήνων της Μικράς Ασίας. Η μουσική συνδέεται και με τους παραδοσιακούς χορούς, μερικοί από τους οποίους είναι η τατσιά, η σούστα, ο συρτός, ο μπάλος, το ζεϊμπέκικο, ο καροτσέρης, το σιναλίκι, το τσιφτετέλι, ο αραβικός, ο μανδραϊκός χορός και ο καρτσιλαμάς. Από τη δεκαετία του ’70 η δημοτική μουσική αναβίωσε και συγχωνεύτηκε με άλλα είδη από πολλούς καλλιτέχνες όπως ο Μιχάλης Βιολάρης, ο Μιχάλης Τερλικκάς, η Κυριάκου Πελαγία κ.α.

Τσιαττιστά: Tα τσιαττιστά είναι αυτοσχέδια αντιφωνικά τραγούδια, όπως η κρητική μαντινάδα, με σατιρικά και αστεία θέματα. Συνήθως εκτελούνταν μεταξύ φίλων ή συγγενών που κορόιδευαν ο ένας τον άλλον. Στις μέρες μας υπάρχουν και διαγωνισμοί τσιαττιστών σε πολλά πανηγύρια χωριών. https://bit.ly/3IDkqIV

Σύγχρονη μουσική σκηνή:

Η σύγχρονη μουσική σκηνή της Κύπρου συνδέεται με την ελληνική μουσική σκηνή και πολλοί Ελληνοκύπριοι καλλιτέχνες κατέληξαν να εργάζονται και να συνεργάζονται με καλλιτέχνες εκεί. Η σύγχρονη μουσική σκηνή αποτελεί απόηχο της παραδοσιακής μουσικής της Κύπρου. Τα πιο δημοφιλή είδη περιλαμβάνουν το Λαϊκό το οποίο είναι επηρεασμένο από τους ρυθμούς των Νησιώτικων, τα Ρεμπέτικα, το Χασάπικο, το Ζεϊμπέκικο, τον Καλαματιανό, το Συρτάκι κ.α. Το Έντεχνο το οποίο είναι ένα είδος που συνδυάζει λαϊκούς ρυθμούς με λυρικά θέματα, το ροκ και την ποπ η οποία διατηρώντας κάποια λαϊκά στοιχεία επηρεάστηκε από τη δυτική κουλτούρα και φυσικά όλα τα ενδιάμεσα!

Συνθέτες:

Ένας από τους σημαντικότερους Κύπριους συνθέτες είναι ο Μάριος Τόκας, ο οποίος έγραψε μερικά από τα πιο εμβληματικά τραγούδια της σύγχρονης ελληνικής μουσικής σκηνής. Συνεργάστηκε επίσης με την Τουρκοκύπρια ποιήτρια Neşe Yaşın και συνέθεσε μουσική για το ποίημα που έγραψε για τον αγώνα της αγάπης μιας διαιρεμένης χώρας και το οποίο έγινε τραγούδι για την ειρήνη και τη συμφιλίωση μεταξύ Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων.

Από τη νεότερη γενιά, ένας από τους πιο καταξιωμένους συνθέτες είναι ο Γιώργος Θεοφάνους, ο οποίος έγραψε μουσική σε διάφορα είδη που κυμαίνονται από το Λαϊκό και το Έντεχνο μέχρι την ποπ μουσική.

Νέα γενιά καλλιτεχνών:

Ο Αλκίνοος Ιωαννίδης είναι ένας από τους πιο καταξιωμένους μουσικούς της μεταπολεμικής γενιάς (μετά τη δεκαετία του ’70). Η μουσική του είναι κυρίως Έντεχνη αν και πειραματίζεται με συγχωνεύσεις άλλων ειδών όπως το λαϊκό και το ροκ. Στα περισσότερα από τα τραγούδια του είναι ο συνθέτης και ο στιχουργός των στίχων που είναι κυρίως ποιητικοί. Έχει επίσης ερμηνεύσει παραδοσιακά κυπριακά τραγούδια, τα οποία βοήθησε να γίνουν γνωστά ακόμα και στις νεότερες γενιές.

Ένα άλλο παράδειγμα φρέσκου αίματος και μιας νέας οπτικής της κυπριακής μουσικής είναι οι Monsieur Doumani, ένα κυπριακό συγκρότημα από τη Λευκωσία που επικεντρώνεται στην ανάπτυξη της κυπριακής παραδοσιακής μουσικής και στην επεξεργασία παραδοσιακών κυπριακών δημοτικών τραγουδιών. Έχουν κερδίσει μεταξύ άλλων το βραβείο “Best Group” στα Songlines Music Awards 2019 και έχουν εμφανιστεί σε διάφορα μουσικά φεστιβάλ στο εξωτερικό, όπως το WOMEX, το WOMAD Charlton Park,[2] το Konzerthaus της Βιέννης, το Rudolstadt-Festival, το Havana World Music Festival κ.ά.